9 بهمن 1388 / 13 صفر المظفر 1431 / 29 ژانویه 2010

تهران شاهد حمايت گسترده ملت قهرمان و انقلابي از تحصن كنندگان درمسجد دانشگاه تهران بود. موج جمعيت بطرف دانشگاه سرازيرشد و مأموران نظامي رژيم براي متفرق كردن مردم وارد عمل شدند وعده‎اي ازمردم مسلمان و انقلابي را زخمي يا شهيد كردند. خبرگزاريها اعلام كردند كه زدوخوردهاي اين روزبعد ازواقعه 17شهريورخونين ترين رويداد تهران بوده است. درهمين روزحضرت امام خميني(رحمة الله علیه) درپاسخ به سؤالات خبرنگاران خارجي سخنان مهمي ايراد فرمودند. ايشان دربخشي ازسخنان خود يادآورشدند:” ...ملت ايران بايد بداند كه من دركنارآنان تاآخرين نفس براي حفظ قوانين اسلام و مصالح مملكت به مبارزه خود ادامه مي‎دهم و برهمه ملت واجب است تا دراين امرپايداري كنند و سستي و سردي به خود راه ندهند. مطمئن باشيد كه ما پيروزيم و مطالب ما حق است و حق لاجرم پيروزاست...”.

5 تن ازفرماندهان رشيد لشكراسلام كه دوران جنگ تحميلي درسركوبي قواي متجاوز رژيم بعثي دلاوريهاي كم نظيري ازخود نشان داده بودند؛ به شهادت رسيدند. حسن باقري جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و مجيد بقايي فرمانده قواي اول كربلا ازگروه همين شهيدان بودند كه براي بازرسي به خط مقدّم جبهه رفته بودند. شايان توجه است كه شهيد باقري بعد ازپيروزي انقلاب اسلامي درتحريريه روزنامه جمهوري اسلامي اداي وظيفه مي‎كرد و شهيد بقايي نيزدرزمان انقلاب ازجمله سربازاني بود كه به امرحضرت امام خميني(ره) ازپادگان گريخت و به صف مبارزان و انقلابيون پيوست.

پس از تجاوز نيروهاي شوروي و انگلستان به ايران در شهريور 1320 و نقض بي‏طرفي ايران در جنگ جهاني دوم، پيماني سه جانبه بين ايران، انگلستان و شوروي به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان تحميلي، دولت وقت ايران به نخست‏وزيري محمدعلي فروغي به ناچار پذيرفت كه راه‏ها و وسايل ارتباط زميني، هوايي و دريايي خود را در اختيار متفقين قرار دهد تا آنان با ارسال تجهيزات از طريق ايران، جبهه شوروي را در برابر آلمان نازي تقويت كنند. در برابر، دولت‏هاي شوروي و انگلستان، تماميت ارضي ايران را به رسميت شناختند و متعهد شدند كه حداكثر شش ماه پس از پايان جنگ، خاك ايران را ترك كنند. انگلستان و شوروي با اشغال ايران، نه تنها خساراتي جبران‏ناپذير به كشور وارد كردند، بلكه پس از پايان جنگ نيز بر خلاف پيمان نهم بهمن 1320، ارتش شوروي حاضر به ترك ايران نبود. حتي اتحاد جماهير شوروي تلاش كرد با تأسيس دولتي دست نشانده در شمال غربي ايران، زمينه‏هاي تجزيه اين بخش از خاك ايران را فراهم كند. اما اين توطئه با مقاومت مردم مسلمان ايران، به ويژه مبارزان و آزادي‏خواهان آذربايجان شكست خورد و ارتش شوروي در نهايت، مجبور به ترك خاك ايران شد.

آيت‏اللَّه سيد علي قاضي طباطبايي در سال 1248 ش (13 ذيحجه 1285 ق) در تبريز و در خانواده‏اي اهل علم و ادب و تقوي زاده شد. وي در تبريز از برخي فضلا و نيز پدر، استفاده‏هاي علمي برد و در جواني براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه قاضي در نجف از محضر درس استادان نامداري همچون محمد فاضل شربياني، محمد حسن مامقاني، شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند خراساني و ميرزا حسين خليلي تهراني بهره‏هاي فراوان برگرفت و در درس عارف كامل، سيد احمد كربلايي و نيز شيخ محمد بهاري شركت كرد. اين شخصيت والامقام پس از سالياني توقف در نجف، در فقه، اصول، حديث و تفسير متخصص و ماهر شد و از رجال اخلاق و عرفان گرديد. آيت‏اللَّه قاضي از آن پس علاوه بر تهذيب نفس به تربيت شاگردان همت گماشت كه حضرات آيات: علامه طباطبايي، سيد محمد حسن الهي (برادر علامه)، سيد رضا بهاءالديني، محمدتقي بهجت فومني و... از جمله دست پروردگان مكتب اخلاق و عرفان آيت اللَّه قاضي طباطبايي مي‏باشند. سرانجام اين عارف كامل در نهم بهمن 1325 ش برابر با 6 ربيع الاول 1366 ق در 77 سالگي به ديار قدس پر كشيد و در وادي‏السلام نجف اشرف نزديك مقام حضرت مهدي(علیه السلام) به خاك سپرده شد.

روز نهم بهمن 1357، تهران يك بار ديگر، شاهد يك جنگ خونين شش ساعته بود و طي اين درگيري‏ها در نقاط مختلف شهر، صدها نفر شهيد و زخمي شدند. در اين حال، صداي رگبار مسلسل‏ها از بالاي بام ستاد ژاندارمري و ميادين تهران، ساعت‏ها به گوش مي‏رسيد و مردم در تهران و شهرستان‏ها، با همبستگي كم نظيري، دست به تشكيل گروه‏هاي امداد زده و خيابان‏ها را سنگربندي كرده بودند. همچنين در اين روز، آيت‏اللَّه سيد محمود طالقاني به جمع متحصّنين روحانيان مبارز و انقلابي در مسجد دانشگاه تهران پيوست و استادان و طلاب حوزه علميه قم نيز در مسجد اعظم اين شهر متحصّن شدند. طبق اظهارات مطبوعات روز، دو ميليون شهرستاني براي استقبال از حضرت امام خميني در تهران بست نشستند و از طرف اهالي تهران، در مساجد و خانه‏هاي شخصي مورد پذيرايي قرار گرفتند. در اين شرايط، خبرگزاري‏ها با تفسير و گزارش از تشكيلات عظيم روحانيان و چگونگي تشكيل اداره راهپيمايي‏ها و جنبش اسلامي مردم سخن مي‏گفتند و كميته برگزاري مراسم استقبال در مدرسه رفاه تهران با تعيين مقررات استقبال، مردم را براي نمايش قدرت بي‏سابقه ملي بسيج مي‏نمودند.

با گسترده‏تر شدن مخالفت‏ها و اعتراضات مردمي و پس از تحصن روحانيون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگيان و ديگر اقشار جامعه نيز با اعلام همبستگي، به جمع آنان پيوستند. در حالي كه تعداد متحصنين هر لحظه بيشتر مي‏شد و فشار افكار عمومي در اعتراض به بسته بودن فرودگاه‏ها جهت جلوگيري از ورود حضرت امام به كشور شدت مي‏گرفت، دولت به ناچار در نهم بهمن 57، دستور بازگشايي فرودگاه‏ها را صادر كرد و اعلام شد كه به مناسبت فرود هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره)، فرودگاه براي ساير پروازها بسته است. پس از آن، كميته استقبال از امام، اعلام كرد كه معظم‏له، ساعت 9 صبح روز دوازدهم بهمن ماه، وارد تهران خواهند شد. اين كميته همچنين از مردم خواست تا در مسير حركت امام خميني براي استقبال از ايشان آماده باشند. از طرف ديگر، با باز شدن فرودگاه مهرآباد تهران، هواپيماهاي نظامي آمريكا، شروع به خارج كردن آمريكايي‏ها از ايران كردند.

« اِبن عاقولي» محدّث و فقيه شافعي درگذشت. او در سال 733 هجري قمري در بغداد زاده شد و پس از گذراندن ايام كودكي تحصيل علوم معارف اسلامي را زير نظر پدر آغاز كرد او پس از ساليان متمادي تحصيل، از علماي بزرگ زمانش شد و علاوه بر تدريس به طلاب دانش پژوه؛ دانشگاه عاقولي و دارُ القران جماليه را تأسيس كرد و بدين ترتيب مراكزي براي تجمع طلاب علوم ديني فراهم شد.« كُتُب الدِّرايَة في مَعرفَة الرِّوايَه و مِفتاحُ الرِّجا في شَرح المَصابيح الدُّجي» از آثار ابن عاقولي است .

ميرزا عبدالحسين كرماني معروف به ميرزا آقاخان كرماني در حضور محمد علي ميرزا به دار آويخته شد . او از رجال و اديبان اواخر عهد ناصرالدين شاه قاجار بود كه در سال 1270 قمري در بردسير كرمان متولد شد . پس از فراگيري مقالات علوم و فلسفه در زادگاهش راهي تهران شد ودر محضر علماي عصر دانش آموخت. ميرزا آقاخان در مسافرتش به استانبول با عقايد اسلامي و آزاديخواهانه سيد جمال الدين اسد آبادي آشنا شد و افكار سيد تحولي در انديشه آقاخان ايجاد كرد و او ديدگاها ي انقلابي سيد را دنبال كرد در اين ايام ناصرالدين شاه به قتل رسيد و دولت ايران دولت عثماني را وادار كرد اطرافيان سيد جمال الدين را به ايران تحويل دهند و بدين ترتيب آقا خان كرماني نيز به اتفاق جمعي ديگر از آزادي خواهان بدار آويخته شد. «ترجمه كتاب جِيمز موريه تحت عنوان حاجي باباي اصفهاني» از آثار اوست .

ابوعبدالرحمن احمد بن شعيب نسايى محدث مشهور مسلمان معروف به شيخ الاسلام در سال 220 ق در يكي از روستاهاي خراسان متولد شد. در سنين جواني به مصر رفت و در اين كشور اقامت گزيد. وي در مصر در علوم فقه و حديث به استادي رسيد. شيخ الاسلام در سفري به دمشق از فضايل اهل بيت پيامبر اسلام بسيار سخن گفت، از اين رو، مخالفين، چندين بار او را مضروب كردند تا اين كه بر اثر همان آزارها بدرود حيات گفت. درباره‏ي تاريخ وفات، محل وفات و دفن او اتفاقي در ميان تاريخ‏نگاران نيست، اما برخي گفته‏اند كه سرانجام به مكه رفت و در آن جا ساكن شد. از آثار او مي‏توان به كتاب خصايص اميرالمومنين(علیه السلام) اشاره كرد. شيخ الاسلام همچنين صاحب كتاب سُنَن نسايي است كه يكي از كتاب‏هاي مهم اسلامي در سيره‏ي نبوي به شمار مي‏رود. شيخ الاسلام به هنگام وفات، 83 سال داشت.

ابومنصور محمد بن احمد بن ازهر، معروف به ازهري هِرَوي فقيه، محدث، اديب، نحوي، لغوي و شافعي است كه فضل و درايت وي مسلّم و داراي تاليفات متعددي مي‏باشد. اَلْاَدَوات، التقريب في التفسير، شرح شعر اَبي‏تمام و... از جمله آثار او مي‏باشند. ازهري هروي به جهت فراگيري لغات متفرقه به سياحت پرداخت. در اين اثنا به دست باديه نشينان اسير شد و در آن جا، كلمات، گفت‏وگوها و مخاطبات ايشان را جمع كرد و دركتابي گردآورد. زيرا اين قوم به زبان اصلي و بدون غلط، تكلم مي‏كردند. محمد ازهري هروي سرانجام در هشتاد و پنج سالگي وفات يافت.

كريم خان زند، موسس خاندان پادشاهي زند، در 1119 ق در نزديكي ملاير به دنيا آمد. نادرشاه افشار براي تضعيف خاندان زند و قبايل آن‏ها، ايشان را به دره‏ي گَز كوچ داد و برخي از آن‏ها از جمله كريم خان را به خدمت سپاه خود درآورد. كريم خان رشادت فراواني در جنگ‏ها از خود نشان داد و در جنگ هند، مورد توجه نادر قرارگرفت. كار كريم خان كم كم بالا گرفت و قصد برگرداندن خاندان افشاريه را داشت. اين كار مدتي به طول نيانجاميد و جنگ‏هاي متعددي روي داد كه با پيروزي كريم به پايان رسيد. وي در 1163 ق به تخت قدرت تكيه زد و خود را وكيل الرعايا ناميد. كريم خان به سادگي زندگي مي‏كرد و به امنيت مردم و علم و دانش اهميت مي‏داد. وي سرانجام در 74 سالگي درگذشت و در شيراز به خاك سپرده شد. مسجد، بازار و حمام وكيل از جمله آثار دوره‏ي اوست.

ژان فيليپ رامو، آهنگ‏ساز و موسيقي‏دان فرانسوي در 29 ژانويه 1683م در فرانسه به دنيا آمد. وي از كودكي علاقه فراواني به نواختن آهنگ داشت و به زودي در اين عرصه پيشرفت كرد به طوري كه در هفت سالگي به درجه درخشاني در اين هنر رسيد. رامو از همان زمان به عنوان نوازنده ويولُن به همراه يك گروه تئاتر، در شهرهاي فرانسه مشغول به كار شد. وي بعدها در كليساي جامع كِلِرْمون و نوتِردام، اُرگْ مي‏نواخت. رامو در سال‏هاي بعد كتاب قطعات كلاوْسِن و دو جلد كتاب در هماهنگي و خوش آهنگي تصنيف كرد و مطالب مهمي از موسيقي در آن‏ها نگاشت. رامو به عنوان يكي از بنيان‏گذاران موسيقي كلاسيك غربي به شمار مي‏رود. او قواعد و قوانين سهل و معيني را براي موسيقي تدوين كرده كه هنوز در دنياي موسيقي اجرا مي‏شود. علاوه بر اين كه رامو يك تئوريسين موسيقي است، در ضمنْ آثار بزرگي در اين هنر دارد. درخشندگي و عمق قطعاتي كه رامو براي موسيقي مجلسي نوشته است، نسبت به زمان وي بيش از حد عادي، ممتاز بود. ژان فيليپ رامو سرانجام در دوازدهم سپتامبر 1764م در 81 سالگي درگذشت.

امانوئل سودِنْبِرگ، متفكر نامدار سوئدي در 29 ژانويه 1688م در استكهُلْمْ سوئد به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در رياضيات تبحّر يافت و مهندسي معروف شد. امانوئل در 54 سالگي اعلام داشت كه دنياي واقعي را در رؤياهايى چند، مشاهده كرده است. سودنبرگ از آن پس به مطالعات فراواني در فلسفه پرداخت و به نشر عقايد و افكار خود مشغول شد. وي اعلام داشت كه فلسفه او، انفصال از دنياي مادي و غرق شدن در تماشاي عالم معنوي است. سودنبرگ در مشاهده عالم معنا چنان تيزبين و دقيق بود كه آن را به شيوه دانشمندان، با همه جزئياتش توصيف مي‏كرد. سودنبرگ مي‏گفت كه دنياي مادي و دنياي روحي، هر دو، داراي طرح و الگويى قابل انطباق هستند و بنابراين، وحدت پذيرند. هر آنچه در اين دنيا هست، نظير آن در دنياي ديگر نيز هست. وي معتقد بود كه هر چه انسان شريف‏تر باشد فهم و درك وجود خداوند برايش ممكن‏تر است زيرا خداوند، شبيه و المُثنّاي نامرئي و نامشهود انسان است. سودنبرگ تاكيد داشت كه همه اينها در سيرهاي عارفانه وي به عالم بالا، براي شخص او يقيني شده است. هر چند سودنبرگ خود را "مردي هر دو جهاني" مي‏خواند. با اين حال در او چيز غير معمول و نامتعارفي وجود نداشت. دارا بودن زندگي عملي، ساده و معتدل، پرهيز از هرزگي و بي بند و باري، علاقه به مصاحبت با ديگران و علاقه به گياه خواري و دوري ازگوشت خواري از جمله ويژگي‏هاي زندگي او بود. امانوئل سودنبرگ انديشه‏هاي فلسفي خود را در بيش از پنجاه جلد كتاب بيان داشت كه مهمترين آن‏ها، كتاب اسرار عالم ملكوت يا رموز آسماني است كه آن را در هشت جلد به نگارش درآورد. او در اين كتاب عنوان مي‏كند كه: تنها خدا زنده است و حضور او در انسان و مخلوقات ديگر است كه به آن‏ها نمودي از زندگي مي‏بخشد و در ما توهّمِ وجود اختلاف ميان انواع موجودات كه همه بهره‏اي از ذات واحد الهي‏اند ايجاد مي‏كند. اسرار عالم ملكوت نه تنها مهم‏ترين اثر سودنبرگ است، بلكه يكي از بارزترين و جالب‏ترين جلوه‏هاي انديشه عرفاني اروپاي شمالي در قرن هجدهم مي‏باشد. سودنبرگ در انگلستان و ايالات متحده امريكا داراي پيروان بسياري بود. امانوئل سودِنبرگ سرانجام در 29 مارس 1772م در هشتاد و چهار سالگي درگذشت.

آلكسي كلود كلرو رياضي‏دان فرانسوي، در 29 ژانويه 1713م در پاريس به دنيا آمد. وي از كودكي به رياضيّات علاقه داشت و نبوغ خود را در اين زمينه آشكار كرد به طوري كه در سيزده سالگي رسالاتي در مباحث رياضي نگاشت و در هجده سالگي كتابي در رياضيات تأليف كرد كه خيلي مورد توجه و تعجب رياضي‏دانان قرار گرفت. از اين رو در همان سال به عضويت آكادمي علوم فرانسه پذيرفته شد. كلرو در 23 سالگي مأموريت يافت در نواحي قطب به اندازه‏گيري طول يك نصف‏النهار بپردازد. وي پس از مدتي توانست اندازه يكي از مدارهاي زمين را محاسبه كند. هم‏چنين كشف آزمايشي روشي براي تعيين و تثبيت شكل زمين، تحقيقاتي درباره ماه، مقايسه تأثيرات جاذبه سياره زهره با ماه بر روي زمين و تعيين رقم نسبتاً صحيح جرم زهره و ماه از ديگر فعاليت‏هاي علمي اين رياضي‏دان برجسته فرانسوي است. كلرو به خاطر تحقيقاتي كه در زمينه معادلات ديفرانسيل نيز انجام داده است، در مجامع علمي جهان شهرت دارد. اين دانشمند شهير سرانجام در 4 ژوئن 1765م در 52 سالگي درگذشت.

يوهان گوتليب فيخته يا فيشه نظريه‏پرداز و فيلسوف آلماني در 19 مه 1762م در خانواده‏اي فقير در آلمان به دنيا آمد. وي داراي هوش و حافظه‏اي فوق‏العاده بود؛ به همين دليل مورد توجه يكي از اشراف و ثروت‏مندان قرار گرفت و در پرتو حمايت او به تحصيل در رشته الهيات در دانشگاه "يِنا" پرداخت. وي در اين هنگام با آثار و افكار امانوئل كانْتْ فيلسوف مشهور هم‏وطنش آشنا شد و از او تأثير زيادي پذيرفت. فيخته پس از مدتي به تدريس در دانشگاه مشغول شد و رهبري مكتب ايده‏آليسم جديد آلمان را برعهده گرفت. پيروان ايده آليسم يا خيال پرستي بر اين عقيده‏اند كه بسياري از اجسام، ساخته و پرداخته تصورند. خود فيخته كه از ابتدا، مسئله ارتباط مشيّت الهي با آزادي و اختيار انسانْ نظرش را به خود جلب كرده بود پس از مدتي، فلسفه را به دو دسته اعتقادي و اصالت تصور يا ايده‏آليسم تقسيم كرد. بر اساس فلسفه اعتقادي، شي‏ء، موجود است و تصورات و مفاهيم و تجربيات ما را معين مي‏كند و ذهن انسان محصول آن است. ولي در فلسفه ايده‏آليسم كه فيخته پيرو آن است، شي‏ء في نفسه وجود ندارد و تصورات و مفاهيم، مانند تخيلات، محصول خود ذهن است و ناشي از حس آزادي و اختيار است؛ به عبارت ديگر، در فلسفه ايده آليسم، ذهن انسان، آزاد و مختار است. فيخته هم‏چنين شرط اساسي هر دين را برآوردن مقتضيات و نيازمندي‏هاي مطلق قانون اخلاقي عنوان نموده است. بر اين اساس است كه فلسفه او، فلسفه اخلاقي محسوب مي‏گردد. با اين حال، يوهان فيخته بعدها هم‏چون سخنگوي وطن‏پرستان شد و از تفكرات فلسفي به ستايش شكوه‏مندي‏هاي فرهنگ آلماني پرداخت. فيخته كه استنباطش كلاً بر اساس واهي و افسانه‏اي تخيلات خود او قرار داشت مي‏گفت: آلمان‏ها نژاد خالص هستند و ديگر اقوام، نژاد مخلوط و از اين‏ها نتيجه مي‏گرفت كه تمامي جهان، جز آلمان، بر جاده زوال و تباهي سير مي‏كنند و اين تنها آلماني‏ها هستند كه مشعل تمدن را به پيش مي‏برند. فلسفه فيخته، راه را براي انديشه تفرعُن‏آميز "نژاد فرمان‏روا"ي هگل و فكر غير معقول "ابرمرد" نيچه و تصور وحشيانه "آلمان، برتر از همه" هيتلر، هموار ساخت. گسترش اين افكار در ساليان بعد باعث شد كه بين او و دانشگاه محل تدريسش اختلاف به وجود آيد؛ چرا كه آنان اعتقاد داشتند تعليمات فيخته با اصول ديانت منافات دارد. از فيخته آثار متعددي بر جاي مانده كه بنياد تحقيق علم، حقوق طبيعي و سرنوشت انسان از آن جمله‏اند. وي در سال‏هاي آخر عمر در برلين سكونت يافت و با تأسيس دانشگاه برلين به رياست آن دانشگاه انتخاب شد تا اين‏كه در 29 ژانويه 1814م بر اثر بيماري در 52 سالگي درگذشت.

الكساندر سرگييويچ پوشكين اديب و نويسنده معروف روسي در 26 مه 1799م در خانداني كه شش‏صد سال در شمار اشراف روسيه بودند، در شهر مسكو به دنيا آمد. وي از زماني كه در دوران متوسطه تحصيل مي‏كرد استعداد خود را در زمينه شعر به منصه ظهور رسانيد. وي از دوره نوجواني با آثار شاعران قرن هجدهم آشنا شد و چون زبان فرانسه را به خوبي مي‏دانست از آثار فرانسويان تقليد مي‏كرد. پوشكين در 21 سالگي نخستين منظومه خود با نام روسْلان و ليودْميلا را به وجود آورد كه از لحاظ ذوق و ملاحت توصيفات، از ساير منظومه‏هاي نظير خود در قرن هجدهم بهتر بود و شعري است سرشار از شور و هيجان در قالبي كه تا آن زمان در روسيه پيشينه نداشت. وي در همان سال به جهت اشعار انقلابيش كه بر ضد تزار روس بود به جنوب روسيه تبعيد شد. قريحه پوشكين طي سال‏هايى كه در جنوب گذراند تقويت شد و تحت تاثير لُرد بايرون، شاعر انگليسي، نخستين داستان‏هاي منظوم رمانتيكي را سرود. آزاد منشي و حركات غيرمتعارف او، دشمني حاكم منطقه را نسبت به او برانگيخت تا جايى كه از حكومت مركزي تقاضاي تبعيد او را نمود. پوشكين در سال 1825م به مسكو بازگشت و به امور مطبوعاتي و انتشار چندين اثر از خود پرداخت. پوشكين اولين كسي است كه به زبان روسي جنبه ادبي‏داد و به جهت خلق آثار فراوان، به عنوان پدر ادبيات جديد روس لقب گرفته است. الكساندر پوشكين سرانجام در 27 ژانويه 1837 بر اثر دوئل زخم مهلكي برداشت و دو روز بعد در 29 ژانويه در 38 سالگي درگذشت. از وي آثار متعددي بر جاي مانده كه سوار برنجي، كولي‏ها، تابوت ساز، دام سياه، ضربه آتشين و توفان، بسيار مشهورند. براي مردم روسيه، پوشكين نه تنها بزرگ‏ترين شاعر، كه نامورترين اديب، بنيانگذر ادبيات نوين و زبان ادبي نوين روسيه و كانون فرهنگ روس است. پوشكين در زمان حيات، نفوذ قاطع و صريحي بر معاصران داشت و علي‏رغم پيروي از مكتبي خاص، مافوق همه مكتب‏هاي ادبي بود. وي با بيان معاني بسيار در حداقل كلمه، يا نگارش هر قطعه، مفهوم تازه‏اي ارائه داده است. ايجاز و فصاحت او همراه با روح شاعرانه، به آثارش مقامي والا مي‏بخشد و بي‏آنكه تحولي در زبان ادب ايجاد كند، آن را از بسياري از قيود آزاد مي‏كند. او همه انواع عمده شعر را آزمود و فراتر از آن‏چه در هر يك از آن انواع سروده، هنوز در زبان روسي چيزي پديد نيامده است. هم‏چنين، پوشكين نويسنده نخستين داستان منثور روسي است كه هنوز هم مي‏توان از خواندن آن لذت برد.

انگليس در جنگ جهاني اول، به حسين‏بن علي، حاكم و شريف مكه قول داد تا در ازاي قيام وي عليه امپراتوري عثماني كه متحد آلمان بود، او را به حكومت عربستان برساند. اما لندن برخلاف تعهّد خود، از عبدالعزيز بن سعود براي پادشاهي عربستان حمايت كرد. دولت انگليس سپس براي دلجويى از شريف حسين، پسرش فيصل را به پادشاهي سوريه منصوب كرد اما فرانسه كه قيموميت سوريه را به عهده داشت با اين عمل مخالفت نمود و فيصل را از سوريه اخراج كرد. در نتيجه، لندن، در 29 ژانويه 1921م فيصل را به پادشاهي عراق كه تحت استعمار و قيموميت انگليس بود، منصوب نمود. وي در 23 اوت همان سال تاج‏گذاري كرد و سلطنت 12 ساله خود را بر اين كشور آغاز نمود. فيصل در دوران حكومت خود، فعالانه با انگلستان همكاري داشت و از سياست استعماري اين كشور حمايت مي‏كرد.

رابرت لي فراسْتْ اديب معروف امريكايى، در 26 مارس 1874م در فرانسيسكو در امريكا متولد شد. وي هم‏چون پدرش، شغل روزنامه نگاري را برگزيد، اما ذوق و استعداد وي در زمينه سرودن شعر باعث شد تا وي اولين مجموعه اشعارش را در 20 سالگي منتشر كند. چون اشعار فراست در ابتدا همانند اشعار شعراي معاصرش نبود، مقبول واقع نشد اما وي دست از تلاش برنداشت و به انتشار آثارش پرداخت. وي طي سال‏هاي بعد از عشق به طبيعت و مناظر زيبا و زندگي روستايى و مطالعه افكار دهقانان، براي ساختن بهترين اشعارش الهام گرفت و به شهرت دست يافت. فراست سالياني نيز در اروپا ساكن شد و از طريق آشنايى با محافل ادبي و انتشار برخي آثار خود، مورد توجه ناقدان و شاعران جوان اين قاره نيز قرار گرفت. فراسْتْ، شهرت خود را مديون حد و اعتدالي است كه در شعر نگاه مي‏دارد. او شكل خاصي را باب سليقه اكثر مردم برمي‏گزيند كه آميخته‏اي از فرزانگي تازگي، طنز و معتقدات دروني مردم است كه در قالب زباني روشن و فصيح و مقطع ريخته شده است. فراست اگرچه از طرفي شاعر روستاهاي امريكا و طبيعت زيبا و زندگي دهقانان و شاعر لطيفه‏هاست، از طرف ديگر، شعرش همه احوال و اوضاع عالم انساني و تيرگي‏هاي روح بشري را به طور كلي در برمي‏گيرد. اشعار فراست در باب زندگي غم‏انگيز انسان و بيم‏هاي آدمي و عكس العمل وي در مقابل مسائل پيچيده زندگي و تن در دادن نهايى وي به حمل اين بار گران است. بعضي از ناقدان، روح ارتجاعي فراسْت و بي‏علاقگي و بي‏توجهي او به تمدن عصر جديد را مورد سرزنش قرار داده‏اند، اما ستايندگان و طرفداران بي‏شمار او، هرگز به اين نكته‏ها توجه نداشته و والاترين مقام را در ميان شاعران معاصر امريكا به او داده‏اند. فراست به عنوان يكي از شعراي بزرگ امريكا، چهار بار موفق به كسب جايزه ادبي "پوليتزر" و چندين درجه افتخار شد. يك پسرك، شال بستن، فاصله كوه، ديوان اشعار و كمدي عقل از جمله آثار اوست. رابرت فراست سرانجام در بيست و نهم ژانويه سال 1962م در هشتاد و هشت سالگي درگذشت.

خانم آنا ماري شيمل خاورشناس آلماني و متخصص در تاريخ مذاهب و مطالعات اسلامي و ايرانشناسي، در هفتم آوريل 1922م در شهر اروفورت آلمان به دنيا آمد. وي از 15 سالگي و هم‏زمان با تحصيلات اوليه، پس از آشنايى با فرهنگ شرق، به تحقيق درباره اسلام و فراگيري زبان‏هاي عربي، تركي، فارسي و ديگر زبان‏هاي شرقي پرداخت. اين مسئله باعث گرايش او به تحصيل در زبان‏هاي شرقي گرديد و ماري شيمل در 19 سالگي موفق به اخذ درجه دكترا از دانشگاه برلين آلمان شد. او پس از جنگ جهاني دوم دانشيار بخش مطالعات اسلامي دانشگاه ماربورگ آلمان گرديد. ماري شيمل سپس به عنوان اولين زن به تدريس تاريخ مذاهب در دانشگاه آنكارا پرداخت و طي ساليان متمادي در دانشگاه هاروارد امريكا نيز مشغول تدريس گرديد. پروفسور شيمل هم‏چنين بيش از يك‏صد جلد كتاب در رابطه با اسلام و عرفان اسلامي و حافظ و گوته نگاشته است كه غزليات شرقي، سيره ابن خفيف شيرازي و جلال الدين رومي از آن جمله‏اند. آنا ماري شيمل همواره در زندگي سرشار از فعاليت خود، به طور خستگي‏ناپذير براي تفاهم بيشتر بين مسلمانان و غير مسلمانان تلاش كرد و سفرهاي متعددي به شرق و نيز ايران نمود. وي علاوه بر اخذ چندين جايزه جهاني، در سال 1995م جايزه صلح كتابفروشان آلمان را دريافت كرد. او هم‏چنين در ماه‏هاي پاياني عمر، دكتراي افتخاري از دانشگاه الزهراي جمهوري اسلامي ايران اخذ نمود. دكتر آنا ماري شيمل سرانجام در 29 ژانويه 2003 م در 81 سالگي درگذشت.

در 29 ژانويه 2004م، به دنبال توافق مبادله اسيران ميان حزب الله لبنان و رژيم صهيونيستي، 435 اسير از مليت‏هاي گوناگون عربي در مقابل يك سرهنگ بازنشسته اسرائيلي و اجساد چند سرباز اشغال‏گر، آزاد شدند. اين توافق كه با ميانجي‏گري آلمان صورت گرفت نشان داد كه بدون نقش و دخالت امريكا نيز مي‏توان مسائل منطقه را حل نمود. در اين ميان، درحالي كه آزادي اسيران در بند اسرائيل، در سرزمين‏ها عربي و به ويژه لبنان به عنوان يك پيروزي كامل و عيد بزرگ آزادي تلقي گرديد، اين واقعه در اسرائيل به عنوان يك رسوايي ملي مطرح شد. در مراسم استقبال از اسيران آزاد شده، مقامات بلند پايه لبنان و جمعيت فراواني حضور داشتند و استقبال با شكوهي از آنان انجام گرفت. آزادي اسيران از چنگال رژيم صهيونيستي بازتاب وسيعي در محافل خبري جهان به ويژه درميان مسلمانان يافت و بار ديگر زبوني و حقارت اسرائيل را به نمايش گذارد.